Arabanızın motoru çalışırken, özellikle de durur pozisyondayken, devir saatinde garip iniş çıkışlar mı gözlemliyosunuz? Hani sanki motor bi ara stop edicekmiş gibi oluyor sonra bi anda toparlıyo ya da bazen nerdeyse sarsıntılı çalışıyo. İşte buna rölanti dalgalanması deniyor. Peki neden olur, nasıl önlenir, bu yazıda biraz bunu konuşalım istedim.
Rölanti Ne Demek Ki Önce?
Rölanti dediğimiz şey, motorun gaz verilmeden yani sürüş yapılmadan kendi kendine çalıştığı anki devir sayısı. Genelde 700-1000 devir arasında olur bu. Arabanızın kontağını çevirdiniz, çalıştı, ama hareket etmiyosunuz… işte o anda motorun kendi kendine çalışmasını sağlayan sisteme rölanti deniyo.
Normalde sabit bi devirde durması gerekirken, bu devir inip çıkıyosa, motor bi sabit duramıyo demektir. Bu da hem yakıt tüketimini artırır hem de bişeylerin ters gittiğine işarettir.
Rölanti Dalgalanmasının Sebepleri Neler Olabilir?
1. Boğaz Kelebeği Kirlenmiş Olabilir
Boğaz kelebeği, motora giren havayı kontrol eden parça. Zamanla buraya toz kir doluyo, kurum birikiyo. Bu da havanın akışını etkiliyo ve rölanti kararsızlaşıyo. Temizlenmesi çoğu zaman çözüm oluyo.
2. Rölanti Motoru (Rölanti Valfi) Arızalı Olabilir
Bazı araçlarda rölanti valfi diye bi parça var, bu motorun rölantide düzgün çalışmasını sağlıyo. Arıza yaparsa ya da temassızlık olursa, devirler inip çıkıyo. Genelde temizlenerek ya da gerekirse değiştirerek çözülür.
3. Vakum Kaçağı
Motor sisteminde hava kaçağı varsa, yani vakum hortumlarında delik, çatlak varsa motor daha fazla ya da daha az hava çekebiliyo. Bu da rölantiyi doğrudan etkiler. Özellikle LPG’li araçlarda sık görülür bu.
4. Ateşleme Sistemi Sorunları
Bujiler, bobinler, buji kabloları vs… bunlarda sorun varsa motor düzgün yanma gerçekleştiremez ve bu da rölantide titreşim ya da dalgalanmalara yol açar.
5. Hava Akış Metresi (MAF Sensörü)
Bu sensör, motora ne kadar hava girdiğini ECU’ya bildirir. Sensörde arıza ya da kirlenme varsa motorun hava-yakıt oranı bozulur ve rölanti kararsız olur.
6. Yakıt Sistemi Sorunları
Enjektörler tıkanmış olabilir, yakıt pompası basıncı düşük olabilir veya benzin filtresi tıkanmış olabilir. Bunlar motorun düzgün yakıt almasını engeller.
7. ECU Yazılım veya Sensör Hataları
Aracın beyni olan ECU bazen yanlış bilgi alabilir ya da yazılım güncellemesi gerekebilir. Özellikle yeni nesil araçlarda, yazılım kaynaklı rölanti problemleri gözlemlenebiliyor.
Rölanti Dalgalanması Zararlı mı?
Evet, zamanla motorda düzensiz çalışmaya, artan yakıt tüketimine, hatta stop etmelere bile sebep olabilir. Özellikle trafikte sık sık dur-kalk yapıyosanız sinir bozucu bir hâl alabilir. Ayrıca başka arızaların da habercisi olabilir, yani hafife alınmamalı.
Ne Yapmalı?
İlk iş, boğaz kelebeği ve rölanti valfi temizliği. Bunlar genelde basit ve uygun maliyetli çözümler. Eğer sorun devam ediyosa vakum hortumları kontrol edilmeli, sensörlere ve ateşleme sistemine bakılmalı. İşin uzmanı bir ustaya gösterip detaylı bilgisayarlı arıza tespiti yaptırmak en doğrusu olur.
Sık Görülen Bir Problem
Rölanti dalgalanması sık görülen ama çözümü çoğu zaman kolay olan bir problem. Aracınızda bu tarz belirtiler fark ettiyseniz, ertelemeden baktırın. Hem daha büyük masrafların önüne geçersiniz, hem de arabanız daha sağlıklı çalışır.